อาการเป็นสัด

การสังเกตอาการเป็นสัด (Heat Detection)

            การเป็นสัด หมายถึง การที่โคเพศเมียยอมรับการผสมพันธุ์พันธุ์ อาการของการเป็นสัด แบ่งได้เป็น 2 อย่าง คือ

1.อาการเสริม

2.อาการหลัก

อาการของการเป็นสัด จะเริ่มจากอาการเสริมก่อน ได้แก่ โคจะร้องบ่อย ๆ กระวนกระวาย สนใจผู้เลี้ยง สนใจโคตัวอื่น เลียและดมตัวอื่น อวัยวะเพศบวมแดง มีเมือกใสไหลจากช่องคลอด โคที่กำลังให้นมปริมาณน้ำนมจะลดลง กินอาหารลดลง ไล่ขี่ตัวอื่น เป็นต้น อาการเสริมจะมีความปรวน แปร ไม่แน่นอน บางอาการอาจเกิดให้เห็นได้ แต่บางอาการอาจไม่เกิดให้เห็น แต่สุดท้ายของการเป็นสัด โคจะแสดงอาการหลักออกมา

อาการหลักของการเป็นสัด ได้แก่ การที่แม่โคที่เป็นสัดยืนนิ่งให้โคตัวอื่นขี่ ซึ่งอาการยืนนิ่งให้โคตัวอื่นขี่ เป็นอาการที่สำคัญมาก ต้องสังเกตให้ได้ อาการยืนนิ่งให้ตัวอื่นขี่จะสัมพันธ์กับเวลาที่โคตัวนั้นจะเกิดการตกไข่ และเวลาที่จะมีการตกไข่ จะใช้เป็นเกณฑ์ในการพิจารณาเวลาที่เหมาะสมที่ควรทำการผสมเทียม เพื่อให้อัตราผสมติดสูงที่สุด ระยะเวลาตั้งแต่โคเริ่มยืนนิ่งให้ตัวอื่นขี่หรือปีนทับ จนถึงสิ้นสุดการยืนนิ่ง จะกินเวลาประมาณ  6-18 ชั่วโมงเท่านั้น

อาการเป็นสัดของโค

หากโคแสดงอาการดังต่อไปนี้บางอย่าง หรือ หลายอย่างพร้อมกัน แสดงว่าโคกำลังอยู่ในช่วงเป็นสัด

1.  เสียงร้องผิดปกติ

2.  อวัยวะเพศบวมแดง

3.  ปัสสาวะบ่อย

4.  มีเมือกใสและเหนียวไหลออกมาจากช่องคลอดหรือเลอะบริเวณก้นทั้งสองข้าง

5.  ไม่กินอาหารหรือกินอาหารน้อยทั้งอาหารข้นและหญ้า

6.  ถ้าเป็นแม่โคที่กำลังให้นมจะพบว่าน้ำนมลดลง

7.  ขึ้นขี่ตัวอื่นหรือยอมให้ตัวอื่นขี่

8.  สังเกตที่ดวงตา จะเห็นม่านตาเบิกกว้างบ่อยครั้งกว่าปกติ ส่อให้เห็นการตื่นตัวและตื่นเต้นง่าย

หลังจากโคนางได้รับการผสมพันธุ์ประมาณ 21 วัน ถ้าโคไม่มีอาการเป็นสัดอีก ก็อาจคาดได้ว่าโคตัวนั้นเริ่มตั้งท้องแล้ว